بخشی از متن رفتار پتاسيم در سه نوع خاک با ظرفيت تبادل کاتيوني متفاوت تحت کشت گياه ذرت :
نام کنفرانس, همایش یا نشریه : علوم خاک و آب
تعداد صفحات :17
در این بررسی سه نوع خاک با ظرفیت تبادل کاتیونی و بافت متفاوت از افقهای سطحی خاکهای تحت کشت اطراف شهرستان کرج انتخاب گردید. ظرفیت تبادل کاتیونی خاکها به ترتیب 2/6, 6/13 و 8/18 سانتی‌مول بار بر کیلوگرم و بافت آنها شنی, لوم-رسی و لوم-رسی-سیلتی و مقدار پتاسیم قابل جذب اولیه خاکها 164, 256 و 328 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک اندازه‌گیری شد. از هر یک از خاکها, تعداد 27 گلدان 16 کیلوگرمی تهیه و آزمایش بصورت فاکتوریل با دو فاکتور نوع خاک باظرفیت تبادل کاتیونی مختلف و تیمارهای کود پتاسیمی و یک تیمار اضافه که در آن گیاه کشت نگردیده و کود پتاسیمی نیز مصرف نشد, در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. در هر گلدان, دو دانه ذرت( .Zea mays L) رقم CS103 کاشته و پس از 10 هفته محصول برداشت گردید و مقادیر پتاسیم و منیزیم در اندام هوایی گیاه اندازه‌گیری شد. پس از برداشت گیاه از خاک, کلیه گلدانها نمونه‌برداری و میزان پتاسیم قابل جذب خاک در آنها تعیین گردید. نتایج حاصل از مقایسه آماری نشان داد با توجه به مقادیر پتاسیم قابل جذب اولیه موجود در خاکها, وزن خشک اندام هوایی و جذب کل پتاسیم در اندام‌های هوایی ذرت تحت تأثیر تیمارهای مختلف کود پتاسیمی قرار نگرفت. اما این تیمارها در سطح 5 درصد بر غلظت پتاسیم در اندام هوایی تأثیر معنی‌دار داشت. همچنین تیمارهای پتاسیمی بر جذب منیزیم تاثیر معنی‌دار نشان ندادند. مقایسه مقادیر پتاسیم قابل جذب خاکها قبل از کاشت با بعد از برداشت نشان داد مقدار پتاسیم قابل جذب خاک در طول دوره رشد, کاهش داشته است. با کم کردن مجموع مقدار پتاسیم قابل جذب خاک بعد از برداشت و مقدار پتاسیم خارج شده توسط اندام هوایی گیاه از مجموع مقدار پتاسیم قابل جذب اولیه خاک و مقدار پتاسیم اضافه شده به خاک, فاکتوری بنام تغییرات پتاسیم (K) تعریف و موازنه پتاسیم بر اساس آن بررسی شد. منفی بودن K در تمامی تیمارهای هر سه خاک نشان داد در طول دوره رشد, پتاسیم خاک از بخش غیر تبادلی آزاد گردیده است. نتایج نشان داد بین K خاکهای با ظرفیت تبادل کاتیونی متفاوت و مقدار پتاسیم افزوده شده به خاک روابطی از نوع تابع درجه دوم برقرار است که این روابط در سطح یک درصد معنی‌دار گردید. رفتار خاکهای با ظرفیت تبادل کاتیونی کم و متوسط با یکدیگر مشابه بوده ولی با رفتار خاک با ظرفیت تبادل کاتیونی زیاد, تفاوت داشت. بررسی تأثیر میزان مصرف پتاسیم بر K نشان داد با افزایش مقدار پتاسیم, K به سمت صفر میل نموده و در خاک با ظرفیت تبادل کاتیونی کم, K با مصرف مقادیر کمتری از کود پتاسیمی به صفر نزدیک گردید.
کلید واژه: بافت خاک, رفتار پتاسیم, ذرت, ظرفیت تبادل کاتیونی, کود پتاسیم